Hooggevoeligheid, hypersensitiviteit of nieuwetijdskinderen. Verschillende benamingen met dezelfde definitie. Hoe wij vandaag de dag leven, brengt veel van deze hooggevoeligheids-symptomen op een negatieve manier aan het licht en wordt nogal eens gezien als afwijkend- of probleemgedrag. Zonde. Want net als ieder ander kind hebben deze kinderen ook hun eigen talent en zijn het vaak hartstikke humoristische, creatieve en zachtaardige kinderen. Het gevaar is echter dat deze kinderen regelmatig met onbegrip vanuit hun omgeving geconfronteerd worden.
Zij kunnen faalangsten, onzekerheid of bijvoorbeeld een slecht zelfbeeld ontwikkelen. Daarnaast zie ik ook kinderen die mede door onbegrip vanuit de omgeving gedragsstoornissen ontwikkelen. In dit artikel wil ik een aantal tips geven om hypersensitieve kinderen wat beter te kunnen begrijpen en hoe je daar mee om kunt gaan.
-> 18 kleine maar belangrijke signalen dat je hooggevoelig bent
1. Empathie
Met hooggevoeligheid komt het intens beleven van emoties en gevoelens. Kinderen leren emoties zoals boosheid, blijheid en verdriet herkennen en leren hoe zij met deze emoties om kunnen gaan. Bij veel kinderen gaat dit als vanzelfsprekend. Het valt me op dat bij een groot aantal hooggevoelige kinderen dit een punt is waarop zij vastlopen. Situaties maar ook emoties van anderen kunnen zoveel intense emoties bij deze kinderen oproepen met als gevolg dat zij niet goed weten wat zij hiermee moeten. Onder het mom van ‘boosheid, brutaal- maar zelfs ook hyperactief of agressief gedrag’ uiten zij dit. Logisch dat een volwassene in een opvoedende rol dat kind vervolgens op zijn of haar kop geeft.
Toch heeft dit kind in werkelijkheid geen straf nodig, maar een helpende hand om deze emoties op een andere manier te kunnen uiten. Want deze kinderen zijn ook enorm empathisch, kunnen anderen kinderen goed helpen en hebben een sterke intuïtie. Ze kunnen treffende vragen stellen en lijken soms wel precies te weten wat er bij je speelt.
De kleinste veranderingen zoals het dragen van andere schoenen merken zij op maar ook emoties. Wanneer jij je verdrietig voelt zal je dat ook terug kunnen zien in het gedrag van je kind. Houd hier rekening mee. Zo is het zinvol om bepaalde emoties feitelijk bespreekbaar te maken en het kind te erkennen in zijn gevoel zonder in te leveren op je eigen normen en waarden. Als een kind bijvoorbeeld hyperactief gedrag laat zien omdat er spanningen zijn kun je zeggen ‘ik zie dat je het nu even moeilijk hebt om rustig te blijven, je rent in het rond en je maakt veel lawaai. Ik ga je helpen door je even op een rustige plek te zetten. Je mag weer terug komen als je rustig bent’.
-> 5 dingen die jouw hooggevoelige kind graag wil horen
2. Creatief
Deze kinderen zijn veelal ook enorm creatief. Dit zie je bij kinderen vooral terug in hun knutselwerk- en spel. Je hoort het ook terug in hun belevingswereld. Ze ervaren en zien dingen meestal anders dan anderen en kunnen er ook mee aan de haal gaan door er verhalen aan vast te fantaseren. Het valt me op dat daar snel een beperking aan wordt opgelegd. Het binnen-de-lijntjes kleuren geldt nog sterk binnen de opvoeding en in het onderwijs, terwijl op latere leeftijd deze fantasie en creativiteit enorm wordt gewaardeerd!!
Als ouder kun je dit stimuleren door in gesprek te blijven met docenten. Geef aan waarom jij het belangrijk vindt dat er ruimte is voor je kind om zijn/haar creativiteit kwijt te kunnen. Geef als ouders zijnde je kind een compliment. Vertel je kind dat je het knap vindt dat hij/zij liever eigen tekeningen maakt dan kleurplaten inkleurt. Ga mee in het spel van je kind. Wij zijn gewend om volgens de regels te spelen maar als kind hoeft dat nog niet, toch?!
Wanneer je kind een paar extra of vervangende regels bedenkt bij een spelletje monopolie, juich het toe! Nog beter, doe mee! Verzin er ook paar. Luister naar wat je kind te vertellen heeft. Zo hoor je ook wat er in hun belevingswereld speelt. Je kunt het ook stimuleren door te filosoferen met je kind. Stel vragen zodat je kind nadenkt en probeer het antwoord zo min mogelijk te veroordelen als goed of fout. Op deze manier stimuleer je de creativiteit maar ook het zelfvertrouwen van het kind.
-> Lieve moeder van een hooggevoelig kind, ik zie je
3. Verhoogd bewustzijn
De zintuigen werken sterker dan bij anderen. Prikkels als geluid, licht, geur, voelen en proeven komen intenser binnen. Dit verhoogde bewustzijn draagt bij aan het ontwikkelen van een sterke intuïtie van het kind. Kinderen die hooggevoelig zijn kunnen op latere leeftijd goed observeren en analyseren. Ze weten gevoelsmatig perfect situaties in te schatten en zijn sociaal-emotioneel vaak sterk ontwikkeld.
Helaas zorgt de maatschappij van nu snel voor overprikkeling waardoor kinderen extreem gedrag laten zien zoals stemmingswisselingen, vermoeidheid of juist chaotisch- of manisch gedrag. Kinderen kunnen hier zelf moeilijk richting aan geven en snappen veelal zelf ook niet zo goed wat er gebeurd. Als opvoeder kun je het kind hierin ondersteunen door het regelmatig te laten herstellen van de prikkels, de zogenoemde prikkelverwerking. Door het kind even alleen te laten spelen in een stille, sobere ruimte met weinig spullen kan het kind tot rust komen en weer opladen zonder dat je het kind straf geeft.
Voor sommige kinderen is het ook genoeg om in een aparte ruimte te zitten met een vriend(innetje). Thuis kun je dit doen door je kind ruimte te geven om te spelen. Kinderen ‘moeten’ al veel op school. Natuurlijk is een hobby zoals een sport goed voor een kind. Vraag aan je kind wat hij/zij leuk vindt en kies samen één ding uit. Zo blijft er naast school en een hobby genoeg tijd over om lekker te spelen. Deze kinderen hebben tijd en ruimte nodig om te leren. Wanneer iemand teveel pusht of er teveel op hun vingers gekeken wordt is de kans groot dat een kind gaat onderpresteren.
->12 dingen die je als hooggevoelige nodig hebt
De manier van contact maken en het aanspreken van het kind is ook belangrijk. Het helpt om naar een kind toe te lopen, op ooghoogte te gaan zitten, een arm zachtjes aan te raken en oogcontact te maken. Spreek met een zachte, vriendelijke en rustige stem en geef duidelijk aan wat je van het kind verwacht. Op deze manier hoort het kind meteen wat je van hem of haar wilt. Wanneer je iets van een afstand schreeuwt is de kans groot dat de boodschap het kind niet bereikt maar juist onrust veroorzaakt.
Natuurlijk wil ik knuffelen niet vergeten! Deze kinderen voelen ook intens en kunnen enorm genieten van contact. Meisjes vinden het heerlijk om bij je op schoot te kruipen en even te knuffelen maar vergeet de jongens niet. Zelfs de stoere ninja’s hebben soms even wat warmte nodig door middel van contact. Al dan niet door een knuffel, dan wordt een goede kietelbeurt of stoeipartij zeker wel gewaardeerd en voor je het weet plakken ze er stiekem nog een klein knuffeltje achteraan.
