Je hebt een paar weken of maanden je rust gepakt, je hebt de grootste stressfactoren uit je leven gebannen en hebt hard aan jezelf gewerkt om de oorzaak van de burn-out aan te kunnen pakken en toch…. Herstel je onvoldoende. Klachten blijven wat je ook doet en je hebt het gevoel niet meer vooruit te komen.
Ikzelf heb ook op dat punt gestaan. In het ziekenhuis heb ik me helemaal laten onderzoeken of er niet iets ‘echt goed mis was’. Met dezelfde vaart werd ik weer naar huis gestuurd want op papier was ik kerngezond. Hoe kon ik nu zo moe blijven? En waarom bleven bepaalde klachten hardnekkig terugkomen?
Totdat ik me begon te verdiepen in de bijnieren. Deze kennis heeft alles voor mij veranderd. Plotseling kwam ik in een versnelling en herstelde ik steeds een stukje meer. Vandaag wil ik je kort iets vertellen over de relatie tussen je bijnieren en een burn-out. Wellicht kan dit net het verschil voor je maken als dat het voor mij heeft gedaan.
Kort door de bocht raak je burn-out wanneer je een lange tijd chronisch te veel stress ervaart. Uitgeputte bijnieren kunnen veroorzaakt worden door een trauma zoals een ongeluk of door dezelfde reden waardoor je burn-out raakt: chronisch te veel stress.
Je bijnieren zitten bovenop je nieren en maken een x aantal hormonen aan waaronder het hormoon cortisol. Cortisol, ook wel het stresshormoon genoemd, zorgt ervoor dat je lichaam dagelijks actie onderneemt zoals ’s ochtends opstaan. Wanneer je bijnieren te lang en te veel cortisol moeten aanmaken doordat jij zoveel stress ervaart, raken je bijnieren uitgeput en maken ze dit hormoon niet of in mindere mate aan. Dit kan een hoop nare klachten opleveren die veel burn-outers ervaren, maar niet kunnen plaatsen.
Typerende klachten van uitgeputte bijnieren zijn:
- Je hebt heel erg veel moeite om voor 9.00 uur je bed uit te komen
- Je hebt een enorme energie dip rond 15.00 uur
- Na 18.00 uur voel jij je op je best
- Het duurt lang voordat je herstelt van een griepje, verkoudheid maar ook wonden helen langzamer
- Toename van allergieën en voedselintoleranties
- Je hebt een lagere bloeddruk. Je voelt je regelmatig licht in het hoofd worden bij opstaan
- Een hoog percentage mensen met bijnieruitputting ervaren ook schildklierproblemen omdat deze door hormonen met elkaar verbonden zijn.
- Extreme vermoeidheid. Dagelijkse activiteiten gaan niet/moeilijk
- Je hebt behoefte aan vettigheid of zoute voedingsmiddelen
- Somber gevoel/depressiviteit. Waar doe je het nog allemaal voor
- Zere/gevoelige plek op je onderrug
Inmiddels blijkt dat het merendeel van de mensen met een burn-out (onbewust) ook in een bepaalde mate last hebben van uitgeputte bijnieren. Hoewel bij sommige de bijnieren in staat zijn om zelf met voldoende rust en bepaalde levensstijl veranderingen te herstellen, hebben anderen toch net even wat extra ondersteuning nodig. Mensen die al jarenlang uit een burn-out waren maar toch extreem vermoeid bleven, merkte toch verder herstel na het gericht ondersteunen van de bijnieren. Indien je langere tijd burn-out bent en je hebt het gevoel slap en vermoeid te blijven is het zeker de moeite waard om te kijken of bepaalde ondersteuning voor je bijnieren je meer energie geven. Helaas worden uitgeputte bijnieren in het reguliere medische circuit naar mijn mening onvoldoende erkent tenzij je de ziekte van Addison hebt (wat vaak niet het geval is).
KUNNEN JE BIJNIEREN HERSTELLEN?
Ja! Ik heb voor jullie een aantal voeding-, leefstijlkeuzes en supplementen die je bijnieren kunnen ondersteunen om te herstellen. De duur van herstel is per persoon verschillend. Om je toch een indicatie te geven kun je uitgaan van een herstelduur tussen de twee maanden en twee jaar. Randvoorwaarde is wel dat je deze ondersteunende factoren consequent inzet. De voedingskeuzes en supplementen zijn een selectie die ik a) goed onderbouwd vind en b) zelf als zinvolle ondersteuning heb ervaren. Wil je meer lezen over bijnieruitputting en wat je kunt doen om het herstel te ondersteunen? Dan raad ik je aan het boek van James L Wilson ‘Bijnier uitputting, het stresssyndroom van de 21e eeuw’ te lezen.
VOEDING
•Zoethout thee
Wanneer je bijnieren uitgeput zijn maken zij minder of geen cortisol meer aan. Dit hormoon heeft je lijf nodig om bijvoorbeeld in actie te komen zoals simpelweg ’s morgens vroeg opstaan. Ook speelt cortisol een belangrijke rol bij het in balans houden van je bloedsuikerspiegel. Deze thee zorgt ervoor dat het hormoon cortisol langer in je bloed blijft. Wanneer je zoethout thee in grote hoeveelheden drinkt kan dit je bloeddruk verhogen. De meeste mensen met uitgeputte bijnieren hebben juist last van een verlaagde bloeddruk maar indien je een hoge bloeddruk hebt is dit goed om in je achterhoofd te houden.
•Zout
Het hormoon aldosteron is verantwoordelijk om je natrium en kaliumwaarde in balans te houden en is bepalend voor je vochtbalans. Ook dit hormoon kan onvoldoende aangemaakt worden door je bijnier. Dit vertaalt zich vaak in een toename in behoefte aan zout. Door iedere ochtend een glas water met een halve theelepel zout te drinken kun je dit voldoende aanvullen. Ook raad ik je aan bij warm weer, tijdens en na het sporten water met wat zout te drinken.
•Vetten
Zoals eerder benoemd is cortisol dus ook verantwoordelijk voor de regulatie van je bloedsuikerspiegel. Dit is merkbaar aan het feit dat je ineens veel minder goed tegen suikerrijke dranken en voedsel kunt. Ook zal je last krijgen van energiedips en zal je meer en sneller trek krijgen. Je kunt je al een uur na de maaltijd draaierig, trillerig en licht in je hoofd voelen. Om je bloedsuikerspiegel meer in balans te houden is het verstandig om geraffineerde suiker zo veel mogelijk uit je voedingspatroon te schrappen. Probeer in plaats daarvan voor volkoren granen te kiezen. Ook helpt het om meer gezonde vetten te eten die je in vis, noten, lijnzaad, avocado en olijfolie vindt.
•Groenten
Eet zoveel mogelijk groenten, bij voorkeur al bij de lunch. Op deze manier vul je je vitamine en mineralen voorraden aan. Je zal dit snel merken doordat je meer energie krijgt en je weerbaarder wordt tegen (schimmel)infecties, griep en verkoudheden.
•Cafiëne & alcohol
Wanneer je uitgeputte bijnieren hebt kun je het beste alcohol en koffie (tijdelijk) helemaal schrappen. Beide veroorzaken een behoorlijke aanslag op je lijf waarbij stressreacties worden veroorzaakt. Je kunt ineens duizelig worden, gaan hyperventileren of een angst- en paniekaanval krijgen. Je lijf is onvoldoende in staat om deze dranken te verwerken.
Tessa Brik
Volg jij Herhealth.nl al op Instagram?
