Emotioneel misbruik is zwaar en de pijn door emotioneel misbruik kan nog erger worden omdat je onzeker bent over of wat je voelt nou wel of niet normaal of oké is. Je hebt misschien het idee dat er wat mis is, maar je kunt er niet de vinger op leggen wat er nou precies mis is. Je spendeert misschien veel van je tijd in jezelf verplaatsen in de ander om zo je best te doen om hem of haar te begrijpen. Je merkt wellicht dat je jouw gedrag aanpast om zo de goede vrede te bewaren of om zo conflicten te vermijden.
Emotioneel misbruik komt voor waneer één persoon – bewust of niet – gedrag vertoont dat beledigt, bedreigt, negeert, verwaarloost, manipuleert, isoleert, naar beneden haalt, straft, vernedert of probeert om de controle over iemand anders te hebben. Angst, schuldgevoel en schaamte zijn veel voorkomende reacties, of doelen, van emotioneel misbruik.
Hoewel het vaak voorkomt in romantische relaties kan emotioneel misbruik ook voorkomen in andere relaties. Ouder en kind relaties kunnen bijvoorbeeld worden bestempeld door emotioneel misbruikt en dit gaat soms zelfs door wanneer kinderen volwassen zijn.
Bij emotioneel misbruik zie je vaak een patroon of verzameling van bepaald gedrag wat in de loop van de tijd lastig meer te herkennen is. Soms wordt het gedrag niet direct verbonden met misbruik. Maar het is het systematisch gebruik van dit gedrag, met de intentie om te veranderen hoe de ander reageert wat het zo destructief maakt.
Enkele voorbeelden van emotioneel misbruik zijn:
Je naar beneden halen, je uitschelden, je afsnijden van alle bronnen van steun en connectie, eisen om altijd te weten waar en wie je bent, je toegang tot financiën limiteren, dreigen om je wat aan te doen of om dingen kapot te maken, je het gevoel geven dat je constant onrustig bent of ervoor zorgen dat je over de realiteit gaat twijfelen.
Mensen die anderen emotioneel misbruiken zijn vaak experts in manipulatie. Ze kiezen vaak heel bewust gedrag dat niet bewezen kan worden, maar wat gevaarlijk dicht bij bepaalde grenzen komt. Ze zorgen vaak bewust voor een chaotische omgeving zodat het moeilijk wordt om goed te zeggen wat er nu eigenlijk gaande is. Ook zullen ze liegen over dingen die zijn gebeurd om zo geen verantwoordelijkheid voor hun acties te hoeven nemen.
Mensen die anderen emotioneel misbruiken hebben geen respect voor persoonlijke grenzen. En dit kan op veel niveaus problematisch zijn, maar ze zijn vooral problematisch wanneer je probeert om een einde aan de relatie te maken. Pogingen om de relatie te eindigen kunnen gepaard gaan met nog meer manipulatief gedrag om je zo over te halen om toch te blijven. Dit gedrag kan bij de ander schuldgevoelens opwekken. Of de emotioneel misbruikers zorgen juist voor veel positiviteit, zoals beloftes om te veranderen of het nemen van verantwoordelijkheid voor problemen binnen de relatie. Helaas blijken deze veranderingen en beloftes van korte duur op het moment dat de ander toch toegeeft en blijft.
Het lastigste probleem van dit fenomeen is het vermogen van mensen die anderen emotioneel misbruiken om soms ook heel lief, verzorgend en genereus te zijn. Weinig mensen zouden in een relatie met iemand die je emotioneel misbruikt blijven als de relatie altijd zo slecht zou zijn. Het verwarrende is dat deze mensen die in staat zijn tot zoveel wreedheid ook in staat zijn tot heel veel vriendelijkheid. Ze zijn soms zo enorm charmant en leuk, maar dit praat het emotionele misbruik niet goed.
Emotioneel misbruik eindigt vaak in een trauma en hoeveel de eerste en belangrijkste stap is dat je weggaat en een veiliger onderkomen zoekt kan je huisarts je ook helpen. Hij of zij kan je doorverwijzen naar de juiste therapeut om zo je genezingsproces te beginnen.
Gerelateerd: De 9 kenmerken van emotioneel misbruik in een relatie
