Ziekte in een gezin staat in de top tien van meest belastende gebeurtenissen, volgens Amerikaanse psychiaters Holmes en Rahe. Een ziek gezinslid gooit de normale structuur van je leven overhoop.
Zo’n extra belasting zorgt ervoor dat je een grotere kans hebt op stress, stressklachten en ziektes door stress. Logisch, door de extra zorgen die je ineens hebt en alles wat extra geregeld moet worden.
Je partner of kind kan zomaar ziek worden. Je hebt je leven goed georganiseerd, maar bij ziekte van een gezinslid komen daar ineens allemaal extra taken bij. Op de eerste plaats wil je natuurlijk voor de zieke zorgen. Dat veroorzaakt snel stress. Je komt bijvoorbeeld in conflict met je verantwoordelijkheden als werknemer, als je plotseling vrij moet nemen van je werk. Daarnaast kun je je schuldig voelen ten opzichte van collega’s die jouw taken erbij moeten doen.
Ernstig ziek of niet, je maakt je natuurlijk ook nog zorgen om je zieke partner of kind. Je wilt niets liever dan dat hij of zij snel weer beter is en doet daar alles voor. Hierdoor stapelen je normale taken zich op. Je raakt overbelast, er komt teveel op jouw bord te liggen. Je raakt moe en geïrriteerd. En je ergert je aan alle taken die bijvoorbeeld in het huishouden blijven liggen.
Door de emotionele zorgen en extrataken is het dus echt niet gek dat je meer stress ervaart! Het is belangrijk dat je niet teveel eist van jezelf. Verwacht niet van jezelf dat je én alle normale taken én alle extra taken én daarbij ook alle zorgtaken kunt doen. Veel mensen verwachten dat wel van zichzelf en daardoor loopt de stress onnodig hoog op. Bespreek je zorgen om de zieke sowieso met anderen, dan voel je je gesteund en is het makkelijker om hulp te vragen.
Bepaal waar jouw prioriteit nu ligt. Normaal gesproken is dat misschien je werk. Je hebt nou eenmaal een contract met je werkgever, je vindt je werk leuk en je zorgt voor inkomsten om van te leven. Een ziek gezinslid gooit dit overhoop, je prioriteit komt daarbij te liggen. En dan vind je de zorg voor jouw partner of kind belangrijker dan je werk. Maar, dat kan voor iedereen anders zijn en is ook afhankelijk van de ernst van de ziekte. Bekijk of je jouw prioriteit wilt aanpassen.
Gelukkig is de ziekte van een gezinslid meestal tijdelijk. Dit maakt het eenvoudiger om deze hectische tijd door te komen. Misschien kun je sommige taken uitstellen? En als je weet dat een situatie tijdelijk is, is het vaak makkelijker om vol te houden.
Denk niet: ”Ik kan het allemaal wel alleen”. Hierdoor loopt de druk, spanning en stress te veel op. Probeer dit te voorkomen, want de kans is groot dat je dan een burn-out krijgt. En zeg nu eens eerlijk, je kunt niet op verschillende plaatsen tegelijk zijn. Als je alles zelf wilt doen, kun je ook niet die zorg bieden die jouw gezinslid verdient en die jij graag wilt geven.
Zes tips om stress te voorkomen bij ziekte van een gezinslid:
- Zorg dat je ruimte maakt, door prioriteiten te stellen. Op die manier kun je zelf zorgen voor jouw zieke gezinslid. Overleg met je werkgever en bespreek de mogelijkheden voor zorgverlof of extra vrije dagen.
- Kijk of je zorgtaken kunt uitbesteden. Afhankelijk van die ziekte kun je soms de zorgtaken geheel of gedeeltelijk door iemand anders laten uitvoeren. Misschien zijn er familieleden of vrienden die kunnen helpen met de verzorging van de zieke? Bij langdurige ernstige ziekte kun je professionele thuiszorg inschakelen. Beperk daarin ook de stress door te kiezen voor een zzp-er. Je hebt dan altijd dezelfde persoon over de vloer, die snel vertrouwd raakt met jouw gezin.
- Zoek hulp voor huishoudelijke taken. Vraag andere gezinsleden, familie, buren of vrienden of ze jou willen helpen met huishoudelijke taken. Op die manier heb jij je handen vrij voor zorgtaken.
- Vergeet jezelf niet! Als je niet goed voor jezelf zorgt, kun je ook niet goed voor een ander zorgen. Blijf dingen voor jezelf doen om weer te ontspannen.
- Zoek bij een ernstige ziekte van jouw gezinslid zelf steun. Als jouw partner of jouw kind een ernstige ziekte heeft, doet dat ook iets met jou. Misschien ben je boos, verdrietig of angstig en wil je daar de zieke niet mee belasten. Praat hierover met naasten of lotgenoten, dat helpt om het te verwerken.
- Is de situatie te overweldigend? Zoek dan professionele hulp. Dan leer je hoe je op een gezonde manier met deze situatie omgaat en hoe jij en jouw gezin weer rust kunnen vinden.
Kortom; is jouw partner of kind ziek? Bepaal je prioriteit en bekijk of je zorg- en huishoudelijke taken kunt uitbesteden. Vergeet jezelf niet, zoek steun als dat nodig is. Het zal je veel druk, vermoeidheid, emotionele pijn, verdriet, boosheid, frustraties en stress besparen. Zo kun jij goed voor jezelf en voor je gezinslid zorgen en keert de rust weer terug.
