We hebben er op Herhealth.nl al vaak over geschreven: stress. Iedereen die burnout is (geweest) weet hoe slecht stress voor je gezondheid is.
De afgelopen jaren ben ik op zoek gegaan naar stressbronnen en hoe ik stress zoveel mogelijk kan reduceren. Dat blijkt niet makkelijk! Net als ieder ander wilde ik ook handvatten, maar de tegenstrijdige adviezen frustreerden me. Wellicht herken je deze tegenstrijdige adviezen die voor verwarring kunnen zorgen:
- Om uit je burnout te komen moet je sporten
- Je lijf is uitgeput, ga niet sporten
- Drink ‘s ochtends een kopje koffie om de aanmaak van cortisol te stimuleren
- Vermijd koffie, dat veroorzaakt stress
- Neem voldoende tijd om te herstellen, ga niet te snel weer aan het werk
- Ga zo snel mogelijk weer aan het werk, anders wordt de drempel te hoog om te re-integreren.
Het lastige is dat al deze adviezen een kern van waarheid bevatten, want wat blijkt? De beste manier hoe jij (preventief) met stress om kunt gaan is afhankelijk van welk stresstype jij bent. Deze ontdekking was een echte eye-opener voor mij en daarom wil ik dit ook graag met jou delen vandaag.
Doktoren Stephanie McClellan en Beth Hamilton publiceerden in 2010 een artikel waarin zij vier verschillende stresstypen introduceerden. Ik hoor je denken ‘Tof, dan weet ik wat voor stresstype ik ben… en dan??’ Goed dat je het vraagt. Voor ieder stresstype hebben de dames een passend advies bedacht.
De 4 stresstype in het kort
Het Turbo type
Jij staat altijd op de ‘GO-stand’. Ontspannen en stilzitten is lastig. Zo beweeg je vaak je vingers en voeten. Met spanning klem jij je kaken stevig op elkaar of kun je zelfs tandenknarsen. Ook in slaap komen is lastig. Je bent direct in communicatie en kan erg emotioneel zijn. Onder stress ga jij juist harder rennen en probeer je de boel steeds meer te controleren. Dit type heeft vaak last van angsten en paniek.
Het Crash type
Je bepaalt graag strakke deadlines en verwacht veel van jezelf. Stress kan je tot het uiterste drijven. Hierdoor kun jij lang doorgaan en fantastische prestaties leveren. Waar anderen stoppen ga jij door totdat je klaar bent en de stress afneemt. Van het één op andere het moment stort je in elkaar. Dit type is ook vaak ziek tijdens een vakantie en dit type is gevoelig voor het krijgen van een burnout.
Het observerende type
Dit is het minst voorkomende stresstype. Dit type kenmerkt zich door een een bijzondere reactie op stress. De stress slaat jou letterlijk lam. Je hebt het gevoel dat jij toekijkt terwijl de wereld verder draait.
Van 0 naar 100
Over het algemeen ben jij een rustig type totdat de stress zich meester van je maakt. Je reageert heftig (emotioneel) op stress. Helaas ervaart dit type snel stress.
Hoe ga je ermee om?
Nu je weet welk stresstype jij bent kunnen we door naar de actie. Misschien vind je het lastig om te bepalen welk type je bent, omdat jij je in meerdere types herkent. Focus je voor nu even op het type waar jij je het meest in herkent.
Het Turbo type
Bij te veel energie en stress ga jij je nerveus en opgejaagd voelen. Het is goed om deze negatieve energie kwijt te raken. Wanneer jij herstellende van een burnout bent, is het voor dit type een goed idee om kort en intensief te sporten zoals bijvoorbeeld een interval hardlopen. Daarnaast is het net zo belangrijk dat je leert ontspannen door middel van bijvoorbeeld yoga en meditatie. Begin een dagboek waarin je iedere dag al je hersenspinsels opschrijft. Schrijf je hoofd letterlijk leeg. Koffie is voor dit type geen goed idee. Dit zal het opgejaagde gevoel en eventuele paniekklachten alleen maar stimuleren.
Het crash type
Je hebt jezelf tot het uiterste gedreven en jouw lijf is uitgeput. Het is belangrijk dat je jezelf de tijd en rust gunt om te herstellen. Sporten is voor jou een slecht idee. Wanneer je weer energie krijgt kun je wel bewegen op een ontspannen tempo. Denk hierbij aan bijvoorbeeld wandelen, fietsen en zwemmen. In een crash fase heb jij extra vitamines nodig. Een goede multi slikken helpt jouw lijf om je weerstand te vergroten. Ben jij burnout? Dan is het voor dit type een voorwaarde om kritisch naar je mindset te gaan kijken. Ik raad je aan om daar hulp bij te vragen van een professional. Zo kun je in relatief korte tijd echt iets veranderen aan jouw lifestyle. Doe je dat niet? Dan loop je een extreem hoog risico om keer op keer terug te vallen.
Het oberserverende type
Zodra jij stress voelt ga jij je terugtrekken. Je kunt je als het ware gaan verstoppen door kluizenaars gedrag te laten zien. De wereld en alle taken zijn te veel en je wilt eigenlijk gewoon doen alsof het er niet is. Ook voor dit type is het gunstig om met een professional te werken aan de manier waarop je omgaat met stress, omdat in de praktijk blijkt dat dit type dat zelfstandig heel erg lastig vindt. Voor dit type is het een goed idee om op een ontspannen tempo meerdere keren per dag kort in beweging te komen. Bijvoorbeeld door drie keer per dag een rondje van tien minuten te wandelen. Het is belangrijk dat jij je niet verstopt, maar juist in contact blijft met jezelf. Het kan je daarom helpen om je lichamelijke- en psychische signalen op te schrijven. Het kan je ook helpen om je zelfreflectie skills te stimuleren. Op deze manier kun je makkelijker zelfstandig actie ondernemen om beter met stress om te leren gaan. Dit kun je doen door iedere dag drie dingen op te schrijven die goed gingen en drie dingen die je de volgende keer anders zou willen doen.
Van 0 naar 100
Dit type maakt van nature minder cortisol aan dan wenselijk is. Cortisol heeft invloed op hoe je slaapt en hoeveel energie je hebt. Te weinig van dit hormoon zorgt voor een overgevoelig zenuwstelsel. Dit kan voor veel ongemakken zorgen van lichamelijke pijnen tot paniekaanvallen. Beweging is voor dit type een goed idee. Hoewel intensief sporten vaak niet mogelijk is in verband met lichamelijke-of fysieke klachten, kan rustig bewegen wel verlichting bieden. Het beste voor dit type zou zijn om een langere periode op een midden-hoge intensiteit te bewegen en dit op te voeren wanneer het goed gaat. Het is voor dit type ook goed om de spieren soepel te houden. In de praktijk zou dit type bijvoorbeeld een uur kunnen wielrennen op tempo waarbij je nog makkelijk met een ander zou kunnen praten, gevolgd door tien minuten rekoefeningen. Ook regelmatig een massage plannen kan enorm helpen voor dit type.
Welke stresstype ben jij? Waar herken jij je in en waar moet jij voor waken?
Weet je niet welk stresstype jij bent? De Nederlandse Carien Karsten heeft een test ontwikkeld om erachter te komen wat voor stress type jij bent. Via deze link kun je de test doen door middel van een vragenlijst.
https://www.carienkarsten.nl/stresstype-test/ Bron: psychologytoday.com
Volg jij Herhealth.nl al op Instagram?
